CHIM TRĨ ĐỎ ĐƯỢC NUÔI TẠI BA SAO

by HDP.Hoa Sat Aug 03, 2013 9:45 am

Sau khi tốt nghiệp Trung cấp thú y, anh Nguyễn Văn Kiên ở chi hội 7 Hội nông dân xã Ba Sao - huyện Kim Bảng đã tập trung tiếp cận thị trường con nuôi để tìm hướng đi, tạo lập nghề phát triển kinh tế gia đình. Qua nghiên cứu và thăm quan mô hình, anh quyết định đầu tư vào chăn nuôi chim trĩ đầu đỏ khoang cổ. Bởi đây là con chim quý hiếm đem lại hiệu quả kinh tế cao hơn so với các loài vật nuôi hiện nay.
Từ tháng 2 năm 2010, anh Kiên đã đầu tư 14 triệu đồng mua 14 con chim hậu bị để nhân giống. Sau 2 tháng, 10 con chim mái bắt đầu đẻ trứng. Nói về kinh nghiệm nuôi chim trĩ, anh Kiên cho biết:
- Về đặc điểm sinh học: Đây là loài chim hoang dã, sống định cư, thích nghi với điều kiện môi trường nhốt, theo bộ gà, chúng không biết ấp trứng và nuôi con. Chim trống có bộ lông rất đẹp, óng mượt có màu xanh ở đầu và cổ. Phần lông còn lại có màu hung đỏ, hay nâu vàng, chiều dài con trống khi trưởng thành từ 70 – 90cm. Chim mái có bộ lông vằn nâu điểm chấm đen hay màu xám mốc, mào thấp có kích thước nhỏ hơn chim trống
- Cách chọn giống: Dựa vào đặc điểm cơ thể ở cùng lứa tuổi, chim trống có ngoại hình lớn hơn, lúc còn nhỏ rất khó phân biệt, chủ yếu dựa vào cảm quan về sự khác biết trong tập tính sinh hoạt, kích thước cơ thể, chiều cao chân, ở giai đoạn 2 – 3 tháng tuổi chim trống chuyển dần màu lông từ nâu nhạt sang màu pha đỏ, có thân hình lớn hơn chim mái rõ rệt. Chim trống trưởng thành có thể nặng tới 1,5-2kg/con, lông đuôi dài đẹp khoảng 0,4-0,6m. Chim mái có kích thước và trọng lượng nhỏ hơn trung bình từ 0,7-1,3kg/con. Chọn chim trống có ngoại hình to, cao, đuôi dài, lông mượt, trường chim, có dáng khoả, nhanh nhẹn. Chim mái thân hình bầu, nở hậu không dị hình dị tật, khoả mạnh.
Về kỹ thuật làm chuồng nuôi:
          + Chim non từ 1-3 tháng tuổi, nuôi úm trong chuồng lưới mắt cáo hoặc rải chấu trên nền hạn chế chim tiếp đất đảm bảo kín gió, vệ sinh môi trường tốt, cách ly ngừa dịch bệnh. Tách dần mật độ chim úm sau 30 ngày, 60 ngày. Đến 90 ngày thì đưa chim ra chuồng lớn mật độ từ 1-2 con/m2
         + Đối với chim trưởng thành: Chia chuồng thành nhiều ô khách nhau để tạo điều kiện theo dõi bệnh tật cũng như sinh trưởng của chim. Chim trĩ dễ thích nghi với điều kiện sống như gà nên việc làm chuồng nuôi khá đơn giản, có thể tận dụng cải tạo lại khu chăn nuôi cũ, nhưng phải đảm bảo vệ sinh, thoáng và kín để chim không bay đi mất. Dùng lưới B40 để ngăn ô chuồng theo diện tích 2mx2m =4m2 nuôi 4 các thể bố mẹ, trong đó có 1 chim trống và 3 chim mái. Nền chuồng được rải 1 phần cát vàng để chim tắm cát và làm ổ đẻ, phần còn lại là bêtông. Thường xuyên vệ sinh chuồng trại, phun thuốc khử trùng tiêu độc.
          - Thời kỳ đẻ trứng và kỹ thuật ấp nở: Chim trĩ sau khi nuôi được 7-8 tháng, chim bắt đầu đẻ, thời gian đẻ theo mùa, thường từ tháng 1-4 âm lịch, sau đó nghỉ để và thay lông khoảng 1 tháng rồi tiếp tục đẻ lứa thứ 2 đến khoảng tháng 8-9 âm lịch (chớm mùa đông thì nghỉ). Bình quân mỗi con đẻ 90-110 quả/năm. Do chim không có bản năng ấp trứng nên phải sử dụng phươn pháp ấp bằng máy. Thời gian ấp từ 23-24 ngày, tỷ lệ nở đạt trên 80%.
          - Việc chăm sóc chim trĩ tương tự như gà:
          + Nuôi chim giai đoạn 1-3 tháng tuổi theo phương thức úm trong chuồng nhỏ kín gió, nhiệt độ thích hợp. Dùng thức ăn cám viên của gà con và nước đun sôi để nguội cho chim.
          + Nuôi chim trưởng thành bằng thức ăn gia cầm theo giai đoạn trưởng thành và sinh sản kết hợp với thóc, rau xanh để chim không bị béo lú, hạn chế thức ăn tanh như tôm, cua, cá. Ngoài ra còn cho chim ăn bổ sung thêm các chất khoáng Ca, Zn.
          Lưu ý: Đối với chim trống chúng có bộ mỏ nhọn sắc, nên phải cắt hoặc mài bớt phần mở tránh chim ăn trứng.
     - Cách phòng và trị bệnh:
+ Khi chim mới nở sử dụng các loại kháng sinh đặc trị Ecoli hoà vào nước uống, liều lượng bằng 2 lần so với hướng dẫn trên bao bì của gà.
+ Chim từ 5-7 ngày tuổi, dùng vacxin Lasota nhỏ mắt mũi. Mỗi cá thể chim từ một đến hai giọt ( nhỏ 2 lầm, lần sau cách lần trước 15 ngày).
+ Khi chim 2 tuần tuổi cho uống vacxin Gum.
+ Từ 2 tháng tuổi bắt đầu tiêm phòng bệnh Niucatson, tụ huyết trùng
+ Đối với các bệnh cúm gà cần tiêm phòng theo lịch triển khai của xã.
Với các biện pháp đó, sau 1 năm chăn nuôi đàn chim trĩ của gia đình anh Kiên phát triển tốt không bị dịch bệnh. Đây là loài động vật hoang dã quỹ hiếm đwocj bảo tồn ở các rừng quốc gia nên khi mua con giống anh đã tìm đến cơ sở được cấp giấy phép chăn nuôi, đồng thời trình bài với chi cục Kiểm lâm Sở tại để đảm bảo các điều kiện các mô hình nuôi chim trĩ ở Ba Sao, nhằm góp phần làm đa dạng, phong phú thêm hệ sinh thái khu du lịch Ba Sao. Nguồn thực phẩm từ chim trĩ được đánh giá giàu Protein, Vitamin, Canxi, sắt. Nhưng do tính chất quý hiếm, ngoại hình đẹp nên chim trĩ chủ yếu được nuôi làm cảnh. Trong y học cổ truyền, thịt chim trĩ được sử dụng như một vị thuốc có tính vị ngọt, bình. Công hiệu: Bổ trungích khí, bổ gan mật. Chủ trị tỳ vị hư yếu. Hiện tại anh Kiên đã nhân giống và ghép được 17 ô chuồng, mỗi ô gồm 1 chim trống và 3 chim mái, đang tiếp tục đẻ trứng. Ngoài ra anh đã bán cho bà con với giá 150.000đ/con chim bóc trứng và 600.000đ/chim giống từ 3 tháng tuổi trở lên, thu đủ số vốn đầu tư ban đầu là 45 triệu đồng
Một bài toán dự tính đầy triển vọng trong năm 2011, đàn chim trĩ của anh Kiên nhân lên 70 lần (khoảng trên 3000 con). Nếu bán giá trung bình mỗi con 400.000đ thì tổng số tiền thu được là hơn 1 tỷ đồng, trừ tiền thức ăn mỗi con 1000đồng/ngày và trừ tiền xây dựng chuồng trại anh Kiên còn thu lãi vài trăm triệu đồng. Nhưng điều quan trọng hơn cả là anh đã góp phần bải tồn được nguồn Gen động vật quý hiếm ngay trên quê hương Ba Sao.

Hoàng Hà – Kim Bảng