Vi rút cúm A/H5N6 có độc lực cao đã xuất hiện ở Việt Nam

Trong thời gian qua vi rút cúm A/H5N6 được phát hiện ở đàn vịt trời và chim hoang dã tại các nước Thụy Điển, Đức, Mỹ, Đài Loan... Tháng 7 vừa qua, tại tỉnh Luang Prabang của Lào cũng phát hiện các mẫu gia cầm dương tính với cúm A/H5N6 nhưng không lây bệnh lâm sàng cho gia cầm. Tại tỉnh Tứ Xuyên của Trung Quốc đã có 01 trường hợp người tử vong do vi rút này vào tháng 4/2014 và Vi rút này cũng được phát hiện trên đàn gia cầm ở khu vực bệnh nhân sinh sống. Đây là trường hợp duy nhất mắc cúm A/H5N6 ở người cho đến nay. Trước đó Trung Quốc chưa có báo cáo về nhiễm vi rút cúm này trên gia cầm.
Theo Tổ chức Y tế thế giới WHO, đây là chủng vi rút có độc lực cao và chưa có bằng chứng lây truyền từ người sang người nên việc theo dõi, giám sát diễn biến của chủng vi rút mới này cần được thực hiện chặt chẽ để ứng phó kịp thời khi dịch bệnh bùng phát trên gia cầm.
Tại Việt Nam trong tháng 6 và 7/2014 qua giám sát chủ động cũng đã phát hiện vi rút cúm A/H5N6 trên đàn gà, vịt, chim trĩ tại một số huyện thuộc các tỉnh biên giới phía Bắc như Chi Lăng, Tràng Định thuộc tỉnh Lạng Sơn; Phố Lu, Bảo Thắng - tỉnh Lào Cai và một số tỉnh thuộc vùng Trung bộ như Kỳ Thọ, Kỳ Anh thuộc tỉnh Hà Tĩnh; Trung Hải, Gio Linh - tỉnh Quãng Trị và Tịnh Đông, Sơn Tịnh thuộc Quảng Ngãi. Đây là lần đầu tiên vi rút cúm A/H5N6 được ghi nhận tại Việt Nam. Kết quả giải trình tự gien cho thấy, các mẫu vi rút cúm tại Việt Nam có sự tương đồng đến 99% so với chủng vi rút cúm A/H5N6 gây mắc và tử vong đầu tiên trên người tại tỉnh Tứ Xuyên, Trung Quốc vừa qua. Mặt khác qua điều tra dịch tễ cho thấy một số ổ dịch cúm A/H5N6 có liên quan đến việc buôn bán, vận chuyển gia cầm giống không rõ nguồn gốc, chưa qua kiểm dịch thú y.
Từ kết quả kiểm tra và phân tích mẫu cho thấy nguy cơ các chủng vi rút cúm mới tiếp tục xâm nhập vào Việt Nam thông qua các hoạt động nhập khẩu trái phép gia cầm và các sản phẩm gia cầm qua các tỉnh biên giới, nhất là phía Bắc rất cao.
Hiện nay đang là thời điểm người chăn nuôi tái đàn để chuẩn bị thực phẩm cho thị trường cuối năm và Tết Nguyên đán, nên nhu cầu tiêu thụ gia cầm giống khá lớn. Đây cũng là thời điểm mà gia cầm lậu từ Trung Quốc bắt đầu tràn vào nước ta qua các ngã Lạng Sơn, Cao Bằng và Quảng Ninh. Tại các cửa khẩu thuộc Quảng Ninh và Lạng Sơn, lực lượng chức năng vẫn liên tục bắt giữ gia cầm nhập lậu vào các chợ gia cầm lớn ở miền Bắc. Phần lớn gia cầm lậu được chở vào miền Trung và miền Nam tiêu thụ, cung cấp cho người chăn nuôi.
Tại Bến Tre, đến thời điểm này chưa ghi nhận trường hợp gia cầm nhiễm vi rút cúm A/H5N6 trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, hiện nay chăn nuôi gia cầm đang ở giai đoạn tái đàn rất lớn để phục vụ nhu cầu thực phẩm dịp Tết Nguyên đán trong khi đó phần lớn con giống không có nguồn gốc rõ ràng, gia cầm và sản phẩm gia cầm đông lạnh không qua kiểm soát thú y nhập từ địa phương khác vào tỉnh....Đây là những yếu tố nguy cơ để các chủng vi rút cúm gia cầm khác xâm nhập vào địa bàn tỉnh.

Lấy mẫu giám sát virut cúm A/H5N6.
 
Để ngăn ngừa dịch cúm gia cầm A/H5N6 và các chủng vi rút cúm khác tiếp tục phát sinh và lây lan trên diện rộng, gây thiệt hại kinh tế và ảnh hưởng đến sức khoẻ của cộng đồng, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Bộ Y tế đã có Công điển khẩn gửi Uỷ ban nhân dân các tỉnh, thành phố yêu cẩu chỉ đạo giám sát, điều tra phát hiện sớm các ổ dịch cúm trên gia cầm và tăng cường các biện pháp phòng, chống dịch.
 
Riêng đối với người dân để chủ động phòng tránh bệnh cúm gia cầm cần chú ý hạn chế tiếp xúc với gia cầm ốm, chết và chất thải từ gia cầm; thường xuyên rửa tay bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn; chỉ ăn thịt gia cầm và các sản phẩm gia cầm đã được nấu chín kỹ… Khi có các biểu hiện hoặc dấu hiệu của bệnh cúm, người bệnh cần đến ngay các cơ sở y tế để được tư vấn và điều trị.
 
Đối với người chăn nuôi chỉ mua con giống từ cơ sở chăn nuôi an toàn, sạch bệnh và có nguồn gốc rõ ràng, đã qua kiểm dịch thú y; Không mua gia cầm trôi nổi về làm giống vì nguy cơ lây lan dịch bệnh rất cao. Trong chăn nuôi phải áp dụng các biện pháp an toàn sinh học, chủ động phòng bệnh cho đàn gia cầm, đặc biệt là phải tiêm phòng vắc xin cúm gia cầm. Tăng cường giám sát sức khỏe đàn gia cầm, khi phát hiện có gia cầm mắc bệnh chết không rõ nguyên nhân phải báo ngay cho chính quyền địa phương hoặc cơ quan thú y để có biện pháp hỗ trợ xử lý kịp thời, không để dịch lây lan diện rộng.
 
Tóm lại, việc tồn tại của cúm A/H5N1, nguy cơ cúm A/H7N9 xâm nhập và sự xuất hiện của chủng cúm mới A/H5N6 là điều đáng lo ngại. Bởi điều này cho thấy, vi rút cúm luôn biến đổi khó lường. Trong khi cơ thể người chưa có kháng thể chống lại những vi rút mới. Thế nên, để phòng chống dịch bệnh cúm từ các chủng vi rút nhất là cúm A/H5N1 và A/H5N6, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã yêu cầu các ngành, địa phương và người dân không được chủ quan, lơ là. Nghĩa là việc đề phòng và khống chế dịch cúm gia cầm phụ thuộc rất lớn vào ý thức của hộ chăn nuôi lẫn người tiêu dùng./.